تعیین میانگین دریافتی در جمعیت شهری استان یزد
یوسف نقیایی1، محمود نوری شادکام2، مریم‌سادات ریاحی، مژگان مینو سپهر
1- کارشناس مسئول تغذیه استان 2- استادیار دانشکده علوم پزشکی دانشگاه شهید صدوقی
آدرس: یزد، میدان باهنر، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی، ساختمان مرکزی، معاونت بهداشتی
yosofnaghiaee@yahoo.com
چکیده
طبق مطالعات، دریافت زیاد سدیم با فشار خون بالا ارتباط دارد. آمارهای موجود در کشور میزان مصرف حدود ۱۵ گرم نمک (حدود ۷ گرم سدیم) را به صورت روزانه نشان می دهد که این مقدار بسیار بیشتر از مقدار توصیه شده است. در این مطالعه سعی شده است تا میزان سرانه نمک در جامعه شهری یزد مشخص شود. مطالعه توصیفی_مقطعی بر روی ۱۸۰ خانوار که به صورت خوشه‌ای تصادفی تعیین شده بودند انجام و اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه یادآمد ۲۴ ساعته و توضیح نمک مصرفی به دست آمد و با برنامه‌های نرم‌افزاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. متوسط میزان مصرف سدیم ناشی از نمک سفره و سدیم کل روزانه به ترتیب2370+- 3072 ، میلی گرم و 3050 +- 5348 میلی گرم به دست آمد. همچنین 97/8 درصد نمک های مصرفی خانوار ید دار و تصفیه شده و بقیه بدون ید بدند. دریافت سدیم از نمک سفره با بالا رفتن سن افزایش نشان می دهد. با توجه به نتایج میزان دریافت سدیم نمک و کل روزانه کمتر از آمارهای ارائه شده می باشد هرچند که مقادیر به دست آمده بالاتر از مقادیر توصیه شده جهت پیشگیری از بروز فشار خون و بیماری قلبی عروقی است.
1- مقدمه
فشار خون بالا در جهان عامل مرگ افراد 7/1 میلیون نفر در سال است که حدود ۱۳ درصد کل مرگ و میرها و ۴/۴ درصد از کل بار بیماری ها را به خود نسبت می‌دهد. مطالعات اپیدمیولوژیک نشان می‌دهد که بین فشار خون بالا با بیماری عروق کرونر، سکته مغزی، نارسایی قلب، اختلال عملکرد کلیه، رابطه مستقیم وجود دارد. همچنین بین سرانه مصرف نمک و فشار خون بالا ارتباط وجود دارد. با توجه به آمارهای موجود متوسط فشار خون در استان یزد ۱۵ برابر متوسط کشوری است و به نظر می‌رسد که سرانه مصرف نمک در استان بالا باشد. اما اطلاعات دقیقی در خصوص میزان سدیم دریافتی در استان وجود ندارد. لذا این مطالعه جهت تعیین سرانه سدیم مصرفی در جمعیت شهری شهرستان یزد طراحی گردید.
مطالعات مختلف نشان می دهد؛مصرف بیش از نیاز فیزیولوژیک نمک با فشار خون بالا ارتباط دارد(6). بر اساس مطالعات انجام شده روی 10079 زن . مرد در 52 مرکز از 32 کشور، اگر در تمام زندگی روزانه 100 میلی مول مصرف نمک کاهش یابد، افزایش فشار خون سیستول بین سنین ۲۵ تا ۵۵ سالگی 9mmHg کمتر خواهد بودبنابراین میتوان در سنسن 55 سالگی 16 درصد از مرگ و میر ناشی از اختلالات عروق کرونر،23 درصد از سکته مغزی و ۱۳ درصد مرگ ناشی از تمام علل را کاهش داد (8).
آمارهای موجود در کشور میزان مصرف حدود ۱۵ گرم نمک را بصورت روزانه نشان می دهد که این مقدار بسیار بیشتر از مقدار توصیه شده است . از طرفی آمار دقیقی در خصوص میزان مصرف نمک روزانه در کشور و استان وجود ندارد که در این مطالعه سعی شده است تا میزان سرانه نمک در جامعه شهری یزد مشخص شود.
2- مواد و روشها
این تحقیق به روش تصیفی (Descriptive) بر روی 180 خانوار انجام شد. نمونه ها به صورت خوشه ای تصادفی (random cluster sampling) در منطقه شهری یزد انتخاب شدند. با مراجعه به خانوار یک نفر از اعضای بالای ۱۵ سال بدون در نظر گرفتن جنس به صورت تصادفی انتخاب و پس از پر کردن اطلاعات فردی پرسشنامه یادآور خوراک ۲۴ ساعته برای او تکمیل شد میزان سود دریافتی شخص با استفاده از جدول ترکیبات مواد غذایی حاصل از یادآمد استخراج شد همچنین به هر خانوار یک بسته نمک با وزن مشخص داده شد از معین ۱۰ روز میزان نمک باقی مانده توزین و میزان مسئول توسط مصرف سدیم روزانه شخص که از نمک سفره به دست آمده با توجه به بُعد خانوار تعیین گردید �ه سدیم دریافتی حاصل از یاد آمد غذایی غذاهای مصرفی و سدیم حاصل از نمک سفره میانگین دریافت سدیم کل دریافتی را نشان می دهد لازم به ذکر است که سدیم برخی از غذاهای محلی از جمله انواع نان خیارشور پنیر کشک که در جدول ترکیبات غذایی موجود نمی باشد توسط روشهای مرجع در آزمایشگاه ها مواد غذایی استان تعیین و مقدار آن مورد محاسبه قرار گرفت داده‌ها با استفاده از برنامه‌های نرم‌افزاری spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
3- یافته ها
توزیع نمونه ها از نظر جنس تعداد ۱۲ نفر مرد و( ۶/۷ درصد) و ۱۶۸ نفر زن (۹۳/۳ درصد) و میزان تحصیلات به صورت ۶۵ درصد زیر دیپلم ۲۰ درصد دیپلم و ۱۴۵ درصد بالاتر از دیپلم بود. متوسط میزان مصرف سدیم ناشی از نمک سفره و سدیم کل روزانه به ترتیب ۲۳۷۰ +- ۳۰۷۲ میلی گرم و ۳۰۵۰ +- ۵۳۴۸ میلی گرم به دست آمد همچنین ۹۷/۸ درصد نمک های مصرفی خانوار یددار و تصفیه شده و بقیه بو بودند. (جدول شماره ۱)
منابع : مجوعه مقالات همایش ملی نمک
این مقاله ادامه دارد…
